Phụ huynh "tá hỏa" vì tiền đồng phục lên tới 3 triệu đồng

Chị H, một phụ huynh ở Hà Nội, vẫn còn nhớ cảm giác “tá hỏa” khi cầm trên tay tờ thông báo về chi phí đồng phục đầu năm học mới của con. Tổng cộng 18 món, từ áo sơ mi ngắn tay, dài tay, váy mùa hè, váy mùa đông, áo khoác, áo gió, áo thể thao, thậm chí cả khăn, cà vạt… Tất cả được ghi rõ, kèm mức giá lên tới hơn 3 triệu đồng. “Tôi choáng váng thật sự. Cả năm học trước nhiều bộ con mặc chưa quá vài lần, có bộ gần như mới nguyên. Vậy mà năm nay lại phải mua trọn gói, không cho chọn lẻ. Chỉ riêng tiền đồng phục đã hơn 3 triệu đồng, trong khi còn đủ thứ phải lo như sách vở, đồ dùng học tập, tiền ăn bán trú…”, chị chia sẻ.

Câu chuyện của chị H không phải cá biệt. Những năm gần đây, cứ mỗi mùa tựu trường, bên cạnh nỗi lo học phí, sách giáo khoa hay các khoản thu khác, tiền đồng phục cũng trở thành một gánh nặng lớn. Nếu như trước đây, học sinh đến trường với bộ đồng phục giản dị là áo trắng, quần âu hoặc váy tối màu, thì nay nhiều trường lại đưa ra danh sách dài tới cả chục món, thậm chí gần hai chục, kèm yêu cầu bắt buộc phụ huynh mua tại trường.

Điều này đặt ra câu hỏi: có thực sự cần thiết để học sinh phải sử dụng nhiều mẫu trang phục như vậy? Về bản chất, đồng phục sinh ra để tạo sự đồng bộ, gọn gàng và xóa bỏ khoảng cách giàu nghèo giữa học sinh. Thế nhưng, với quá nhiều mẫu đồng phục, mục đích này dần bị biến tướng. Thay vì hướng đến sự đơn giản, tiết kiệm, đồng phục đôi khi lại trở thành một gánh nặng tài chính, thậm chí gây ra sự lãng phí. Bởi thực tế cho thấy, phần lớn học sinh chỉ mặc thường xuyên một vài bộ chính như áo sơ mi - quần âu hoặc đồng phục thể thao. Các loại áo khoác, áo gió, áo len… nhiều khi treo suốt cả năm học mà vẫn mới tinh.

Học sinh đến trường để học kiến thức, rèn kỹ năng, chứ không phải để trình diễn thời trang. Việc có quá nhiều loại đồng phục, thay đổi liên tục theo mùa hay theo hoạt động, vô hình trung khiến phụ huynh phải “chạy đua” theo yêu cầu của nhà trường, còn học sinh lại mất đi sự thoải mái. Một đứa trẻ sáu, bảy tuổi đi học không cần thiết phải phân biệt “áo mùa thu” hay “áo mùa đông” một cách cứng nhắc, nhất là khi chất lượng vải của nhiều loại đồng phục không thực sự phù hợp với thời tiết.

Đơn giản hóa đồng phục để phụ huynh "nhẹ gánh", mùa tựu trường không còn là ám ảnh

Với những gia đình chỉ có một con, khoản chi vài triệu đồng cho đồng phục đã là đáng kể. Nhưng với những nhà có hai hoặc ba con cùng đi học, chi phí này nhân lên gấp đôi, gấp ba. Không ít phụ huynh chia sẻ, chỉ riêng tiền đồng phục cho hai con đã gần chục triệu đồng. Đó là chưa kể đến sách giáo khoa, tiền học thêm, phí bán trú… Một mùa tựu trường trở thành nỗi ám ảnh về tài chính, thay vì niềm vui cho con bước vào năm học mới.

Nỗi lo ấy càng trở nên nặng nề khi nhiều trường thay đổi mẫu đồng phục theo từng năm. Bộ quần áo của anh chị dù còn rất mới nhưng không thể chuyển cho em mặc vì “lệch mẫu”, “khác logo”. Thế là tủ đồ ngày càng chật, quần áo dư thừa không biết cho ai, trong khi phụ huynh vẫn phải bỏ tiền mua mới. Sự lãng phí ấy rõ ràng không cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh nhiều gia đình còn phải tằn tiện để cân đối chi tiêu hằng tháng.

Trong khi đó, ở nhiều địa phương, việc đơn giản hóa đồng phục đã được thực hiện và mang lại hiệu quả. Khánh Hòa là một ví dụ điển hình khi Sở Giáo dục - Đào tạo toàn tỉnh quy định học sinh mặc đồng phục truyền thống: áo sơ mi trắng, quần hoặc váy màu xanh mực. Không cần thêm phụ kiện cầu kỳ, không cần thay đổi mẫu mã mỗi năm, cũng không bắt buộc phụ huynh mua tại trường. Nhờ đó, đồng phục trở nên gần gũi, tiết kiệm, và anh chị em trong gia đình hoàn toàn có thể dùng lại quần áo của nhau.

Đơn giản hóa đồng phục không đồng nghĩa với đánh mất bản sắc của trường. Nhiều ý kiến cho rằng, để tạo sự khác biệt, các trường có thể lựa chọn điểm nhấn nhỏ như logo thêu trên ngực áo hay phù hiệu gắn trên tay áo. Như vậy, vừa giữ được tính nhận diện, vừa không gây tốn kém. Quan trọng hơn, đồng phục phải thực sự tiện dụng, chất lượng vải phù hợp với khí hậu, dễ giặt, dễ mặc, chứ không phải những thiết kế cầu kỳ chỉ để đẹp mắt.

Đã đến lúc, đồng phục cần trở lại đúng ý nghĩa ban đầu: đơn giản, tiết kiệm, gọn gàng và mang tính bình đẳng. Một mẫu áo trắng - quần âu hoặc váy tối màu, có thể mặc quanh năm, chính là lựa chọn phù hợp nhất. Với những gia đình đông con, sự nhất quán này còn giúp tiết kiệm đáng kể, vì quần áo có thể để lại cho em, giảm thiểu lãng phí.

Một mùa tựu trường đúng nghĩa phải là mùa của niềm vui, sự háo hức, chứ không phải mùa của nỗi lo tài chính. Khi cha mẹ không còn phải đau đầu vì danh sách dài hàng chục món đồng phục, họ có thể dành tâm sức lo cho việc học hành của con. Còn học sinh, với bộ đồng phục giản dị nhưng đồng đều, sẽ tự tin hơn khi biết rằng mình đến trường để học, để vui chơi, chứ không phải để khoe quần áo mới.

Đồng phục học sinh, suy cho cùng, không cần phức tạp. Càng đơn giản, càng tạo điều kiện cho sự tập trung vào giá trị cốt lõi: tri thức, kỹ năng và nhân cách. Đơn giản hóa đồng phục, chính là cách để trả lại cho phụ huynh sự an tâm, cho học sinh sự thoải mái, và cho nhà trường một môi trường giáo dục bình đẳng, tiết kiệm, nhân văn.

Khi ấy, mùa tựu trường sẽ thực sự bớt nặng nề, đúng nghĩa là ngày hội đến lớp của trẻ em: nhẹ nhàng, hứng khởi, và trọn vẹn.

Đan Vy